Moderna ve ülkemizde de uygulanan Pfizer/BioNTech Covid-19 aşılarının kısırlığa neden olduğuna dair kaygıların artması üzerine ABD’deki Miami Üniversitesi'nde bir çalışma yapıldı. Araştırmacılar çalışmanın en önemli sebebinin aşının kısırlığa yol açabilecek potansiyel bir olumsuz etkisi olabileceğine dair tereddüt yaratması olduğunu belirtti.
Sonuçları JAMA dergisinde yayınlanan araştırma, 18-50 yaş aralığında sağlıklı erkekler üzerinde gerçekleştirildi. Covid-19 belirtisi gösterenler ve 90 gün içinde Covid-19 testi pozitif çıkanlar ise araştırma grubundan çıkarıldı.
Sperm sayısı yüzde 15 arttı
Çalışma kapsamında 45 sağlıklı erkeğe Pfizer/BioNTech ve Moderna Covid-19 aşılarının iki dozu yapıldı. Katılımcılardan aşının birinci dozundan önce ve ikinci dozundan yaklaşık 70 gün sonra meni örneği alındı. Alınan örnekler üzerinde yapılan analizde ise semen hacmi, sperm konsantrasyonu, sperm hareketliliği ve toplam hareketli sperm sayısı incelendi.
Yapılan incelemelerde, erkeklerde başlangıçta 26 milyon/ml olan sperm sayısı iki doz aşı sonrasında yüzde 15 artarak 30 milyon/ml olduğu görüldü. mRNA temelli aşıların virüs içermemesinden dolayı sperm parametrelerini etkilemesinin beklenmediğini söyleyen uzmanlar, araştırma sonucunun da bunu doğruladığının altını çizdi.
Ülkemizde de Covid-19 aşılarının kısırlık yapabileceğine dair ciddi bir endişe söz konusu. Araştırma sonucu aşıların kısırlığa neden olmadığı gibi sperm sayılarını da arttırdığını söylüyor. Peki konunun uzmanları bu çalışmayı nasıl yorumluyor?
'ARTTIRMASA DA AZALTMIYOR'
Prof. Dr. Derya Unutmaz
Yapılan araştırmada aşıların aslında sperm sayılarını arttırdığına dair veri çok net değil. Çünkü küçük bir çalışma ve istatiksel olarak da çok fazla anlamlı değil. Ama en azından sperm sayılarını azaltmadığını söyleyebiliriz. Zaten çalışmanın amacı da buydu.
‘AŞI KISIRLIĞA NEDEN OLSAYDI, ENFEKTE OLANLAR DAHA ÇOK ETKİLENİRDİ’
Bu aşıların spermleri etkilemesi için bir biyolojik sebep de yok aslında. Sonuç itibari ile aşının içinde tek bir protein var. O da virüsün yüzeyindeki spike proteini. Yani virüsün anahtar kısmı bir kodla hücrenin içine gönderiliyor ve bu protein üretiliyor. Bu proteinin aynısı virüs ile enfekte olduğunuz zaman çok daha fazla oluyor. Şayet aşı kısırlığa sebep olmuş olsaydı, virüsle enfekte olanların bundan çok daha fazla etkilenmesi gerekirdi. 100 milyonlarca insan enfekte olmasına rağmen Covid-19’un kendisinin bile kısırlık yaptığına dair bir veri yok.
Bu nedenle çok net söyleyebiliriz ki; bu aşılar kesinlikle kısırlığa yol açmayacaktır. Zaten aşı olanlar arasında hamile kalanlar, bebeği olanlar istatiksel olarak aşı olmayanlarla aynı oranda, hiçbir farklılık yok. Bu da net olarak gösteriyor ki, aşılar kısırlığa, gebelik sürecinde bir soruna, doğum sonrasında olumsuz bir duruma sebep olmuyor.
AŞI KARŞITLARI TARAFINDAN KÖPÜRTÜLEN İDDİALAR
Prof. Dr. Ege Can Şerefoğlu
Covid-19'un hayatımıza girdiği Mart 2020'den bu yana her gün bu hastalığa ilişkin yeni bilgiler ortaya çıkıyor. Bu hastalığın vücutta birçok sistem üzerinde bozukluğa yol açtığı artık biliniyor. Haziran 2020'de hayatını Covid-19 hastalığından kaybetmiş erkek hastaların testis dokularında bu virüsün izlerine rastlanması, tüm dünyayı etkisi altına alan koronavirüsün kısırlık sorununa yol açıp açmayacağı konusunda kaygılara neden oldu. Gerçekten Covid-19 hastalığını şiddetli şekilde geçiren erkeklerin sperm sayısında ve kalitesinde gözlenen belirgin azalma, bu kaygıları daha da arttırdı. Koronavirüsün testislerde ve sperm değerleri üzerinde yarattığı olumsuzlukların kalıcı olup olmadığına ilişkin klinik araştırmalar devam ediyor.
Bununla beraber COVID-19 hastalığını önlemek amacıyla geliştirilen aşıların da hastalığın kendisi gibi kısırlık sorununa yol açabileceğine dair söylentiler nedeniyle, birçok erkek bu aşıyı olmaktan imtina ediyor. Hem ülkemizde hem de dünyanın başka yerlerinde boy gösteren aşı karşıtları tarafından köpürtülen bu iddialar maalesef başarıyla yürütülen aşılama çalışmalarına engel oluyor.
‘CİNSEL PERHİZ SÜRESİ ETKİLEMİŞ OLABİLİR’
Amerika Birleşik Devletleri’nde kullanılan Biontech ve Moderna ile aşılanmış erkekler üzerinde yapılan araştırmada, bu aşıların sperm değerlerinde herhangi bir bozulmaya neden olmadığı; aksine meni hacmi, sperm sayısı ve sperm hareketinde istatistiksel açıdan anlamlı artışların saptandığı kaydedildi.
Bu aşıların hangi mekanizmalarla sperm sayısı ve kalitesine olumlu etki gösterdiği şimdilik gizemini koruyor. Çalışmaya dahil edilen erkeklerin aşı olduktan sonraki sperm örneklerini vermeden önceki cinsel perhiz süreleri veya aşılananlarda koronavirüse dair stresin kalkması bu duruma yol açmış olabilir. Çalışmaya sadece 45 erkeğin katılması ve bu erkeklerin uzun dönem sperm değerlendirmelerinin yapılmamış olması bu sonuçların dikkatle değerlendirilmesi gereğini ortaya koyuyor. Daha fazla sayıda hastanın uzun dönem sperm parametrelerinin incelendiği çalışmalar yapıldıktan sonra "kesin olarak aşılar kısır yapmıyor" diyebiliriz.
COVID-19 PENİS İÇİNE YERLEŞEBİLİYOR
Koronavirüs hastalığının erkek üreme ve cinsel sağlığı üzerindeki etkileri maalesef kısırlık sorunu ile sınırlı değil. Yine Miami Üniversitesindeki araştırmacılar, bu virüsün penis içerisine de yerleşebileceği ve penis damarlarında tahribat yaparak sertleşme bozukluğuna yol açabileceğini ileri sürüyor. Gerçekten koronavirüs ile enfekte olan erkeklerde sertleşme bozukluğunun 5 kat daha fazla ortaya çıkabileceğini ortaya koyan uzmanlar, hastalığı geçirenlerdeki depresyon, stres ve kaygı bozukluklarının da sertleşme bozukluğu ve cinsel istekte azalmaya yok açabileceğini kaydediyor.
(HÜRRİYET)