Türkiye ile Yunanistan, aralarında yıllara dayanan sorunlar olan iki komşu ülke.
Belli başlı sorunlarını sıralamak gerekirse Yunanistan'ın Ege'yi neredeyse bir iç denize çevirmesine neden olacak şekilde kara sularını 6 milden 12 mile çıkarmak istemesi, anlaşmalar gereği silahsızlandırılması gereken adalarını silah deposuna dönüştürmesi ve Kıbrıs'ın statüsü sayılabilir.
Son zamanlarda ABD'nin Yunanistan'da üsler kurarak Türkiye sınırına yakın ortak tatbikat yapmaları ve Yunanistan'ın hava kuvvetlerine yeni uçaklar alarak Türkiye ile arasındaki hava gücü dengesini bozmaya çalışması da dikkat çeken gelişmeler arasında.
Yunanistan'ın Türkiye'nin ABD'den yeni F-16 uçağı almak istemesine karşı çıkması da Türk kamuoyunda tepkiye neden oldu.
Erdoğan'dan Yunanistan'a uyarı
İşte bütün bu sorunlar nedeniyle iki ülke yöneticilerinin ses tonu zaman zaman yükseliyor. Tıpkı bugünlerde olduğu gibi.
Ege Denizi'nde Türk Silahlı Kuvvetleri (TSK) tarafından düzenlenen Efes 2022 Tatbikatı'nı takip eden Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, sosyal medya hesabından Yunanca yaptığı paylaşımlarda Yunanistan'a sert çıktı.
İki ülke arasındaki sorunları sıraladıktan sonra Yunanistan'ın kışkırtmalarını bugüne kadar soğukkanlılıkla karşıladıklarını belirten Erdoğan, ardından şu uyarıda bulundu:
''Ancak muhatabımızın sabrımızı ve soğukkanlılığımızı yanlış anladığını görüyoruz. Yunanistan'ı tıpkı bir asır önce olduğu gibi pişmanlıkla sonuçlanacak hayallerden, söylemlerden ve eylemlerden uzak durması, aklını başına alması konusunda tekrar ikaz ediyoruz''.
Cumhurbaşkanı Erdoğan'dan Yunanistan'a uyarı geldi
Yunan Savunma Bakanı da "sabrımız taşıyor" demişti
Erdoğan'ın açıklaması dışında son dönemlerde Yunanlı yetkililerden de sert açıklamalar geliyor.
Son olarak Yunan Savunma Bakanı Nikos Panagiotopoulos da geçen günlerde yaptığı bir açıklamada "Türkiye, egemenliğimizi ihlal ediyor. Egemenlik hakkımızı korumak için her türlü önlemi almaya hazırız. Sabrımız taşma noktasına geliyor" demiş ayrıca Türkiye'nin bir askeri müdahaleye yeltenmesi halinde ağır bedeller ödeyeceğini de öne sürmüştü.
Türker Ertürk
"Türkiye'ye Yunanistan üzerinden ders vermeyi bile düşünebilirler"
Peki bu açıklamalara bakıldığı zaman Türkiye ile Yunanistan arasında bir sıcak çatışma riski var mı? Bu soruyu uzman isimlere yönelttik.
Emekli amiral Türker Ertürk, iki ülkenin çatışma riskine dair "Küresel güçler bundan medet umuyorsa olabilir. Yani hiç yoktur böyle bir çatışma riski denemez. Hatta size şöyle söyleyeyim. Türkiye'ye Yunanistan üzerinden ders vermeyi bile düşünebilirler" dedi.
Türkiye ile Yunanistan arasında nüfus ve asker sayısına göre bir kıyaslama yapılmasının doğru olmayacağını söyleyen Ertürk, iddialarına şöyle devam etti:
İki ülkenin savaş uçakları zaman zaman Ege Denizi üzerinde "İt Dalaşı" denilen mücadeleye girebiliyor
"Deniz ve hava çatışması çıkabilir"
''Çünkü Türkiye ve Yunanistan arasında bir deniz ve hava çatışması çıkabilir. Kara çatışmasına dönüşmeyebilir. Trakya eskisi gibi değil ki. Artık karşımızda Amerikalılar var. Nasıl oradan ezip gideceksiniz? Mahallelerde yaşanan bir olay vardır. Daha küçük yapılı biri, daha cüsseli birine pata küte girişebilir. İri olan tam dövmeye başlayacakken araya mahallenin kabadayıları girer iri adam yediği dayakla kalır. Bilmem buradan bir sonuç çıkarılabiliyor mu?''
Efes 2022 Tatbikatı'ndan bir başka görüntü
"TSK, hava ve deniz kuvvetleri olarak son 30 senenin en zor durumunu yaşıyor"
Bu iktidar döneminde TSK'nın büyük darbeler aldığını ve hem hava hem deniz kuvvetlerinin yetişmiş insan gücünü büyük ölçüde kaybettiğini öne süren Ertürk, iddialarını şu sözlerle tamamladı:
''Modernizasyon projeleri de aksadı. Envanterimizdeki ana muharip, uçak F-16 ama biliyorsunuz çok eskidi. Zaten bunu işte en yetkili ağızlar da söylüyor. Bunun için F-35 düşünülmüştü. F-35 yanlış işler nedeniyle kaybedildi. Şimdi bazı projeler olsa bile bunlar da kolay işleyen süreçler değil. Yani TSK, son otuz senenin en zor durumunu yaşıyor. Özellikle hava kuvvetleri ve deniz kuvvetleri olarak''.
Armağan Kuloğlu
"12 mil ısrarı iki ülkeyi çatışma eşiğine getirebilir"
Emekli Tümgeneral Armağan Kuloğlu ise Yunanistan'ın ABD'nin teşvikiyle Türkiye'yi kışkırttığını ve anlaşmalara uymadığını öne sürdü.
Kuloğlu, Türkiye'nin Yunanistan'ın karasularını 6 milden 12 mile çıkarması halinde bunu bir savaş nedeni sayacağını 1995'te deklere ettiğini hatırlatarak, bu konudaki bir ısrarın iki ülkeyi çatışma eşiğine getirebileceğini öne sürerek, "Amerika'nın maksadı da böyle bir şey olsa da Türkiye'yi şu NATO'dan dışlasam diye herhalde dört gözle bekliyor" diye konuştu.
Efes Tatbikatı'nda bir füze atışı
"Bir çatışma çıktığında Türkiye'nin elini çabuk tutup, mümkün olduğu kadar zarar verdirmesi lazım"
Türkiye ile Yunanistan arasındaki bir çatışmanın nereye doğru evrileceğinin bilinemeyeceğini söyleyen Kuloğlu, ilginç bir tespitte bulundu:
''Yani bu sonuna kadar da devam edebilir. Araya girilip durdurulabilir de. Ama bir çatışma çıktığı takdirde Türkiye'nin elini çabuk tutması lazım. Mümkün olduğu kadar fazla zarar verdirmesi lazım ki karşı tarafa bir daha böyle hukuksuz davranışlar içine girmesin. Yoksa yavaş yavaş savaşı uzatmaya kalkarsa olmaz. Çünkü bu savaş öyle aylarca Ukrayna gibi devam etmez. Bir iki gün de zaten sonuçlanması lazım''.
Cevat Öneş, sıcak bir çatışmaya çok ihtimal vermiyor
"Sorunlar iki ülkedeki iktidarlarca iç politikaya malzeme yapılıyor"
Asker kökenli uzmanların tersine sivil bürokrasinin içinden gelen isimler çatışma ihtimalini daha düşük görüyorlar.
Emekli MİT Müsteşar Yardımcısı Cevat Öneş, Türkiye ile Yunanistan arasındaki sorunların her iki ülkedeki iktidarlar tarafından iç politikaya malzeme yapıldığını öne sürdü.
"Çatışma ihtimali Türkiye için yeni riskler yaratır"
Türkiye'nin içinde bulunduğu NATO sistemi ve ABD ile AB'yle olan ilişkileri düşünüldüğünde Yunanistan'la çatışma ihtimalinin olmaması gerektiğini söyleyen Öneş, şu uyarıda bulundu:
''Ülkenin hazinesinin boş olduğu bir ortamda böylesine çatışma ihtimalleri üzerinde durmak, hele hele iktidarın böylesine bir yöneliş içerisinde olduğu gibi imalarda bulunması gerçekten Türkiye için risk yaratır. Maalesef taktiksel olarak karşılıklı çatışma riskleri ortaya çıkar mı sorusu Türkiye'de kimsenin cevaplandırabileceği bir durum değil. Türkiye maalesef yönetilemiyor ve bu konuları iç politika malzemesi yapmak halkın içinde bulunduğu ağır şartları daha da derinleştiriyor''.
Yalım Eralp (solda), ve Ercan Çitlioğlu (sağda), çatışma riski görmüyor
Eralp ve Çitlioğlu'na göre çatışma riski az
Emekli Büyükelçi Yalım Eralp ile Başkent Üniversitesi Stratejik Araştırmalar Merkezi Danışmanı Ercan Çitlioğlu da Türkiye ile Yunanistan arasında çatışma riskini öngörmeyen isimlerden
Eralp, sorumuz üzerine "İki ülke arasında çatışma riskini az görüyorum. Yunanistan, Türkiye'ye saldırmaz" derken Çitlioğlu aynı soruya "İsveç ve Finlandiya'nın üyelik mevzusu çözülmeden Türkiye, NATO nezdinde ikinci bir sorun yaratmaktan kaçınacaktır. İki ülke arasında bu aşamada çatışma riski görmüyorum" dedi.