Filistin'de kimlik belgesi denildiğinde farklı renk ve isimlere sahip birden çok belge karşımıza çıkıyor.
Her kimlik çeşidi, sahibine belli bölgelerde hareket serbestisi hakkı veriyor. Bununla beraber seyahat kısıtlılığı da getiriyor.
Filistin yönetimi 26 yıl önce Batı Şeria ve Gazze'de yetkilendirildiğinden beri Filistinlilere farklı renk ve isimlere sahip pasaport ve kimlik belgeleri verilmeye başlandı.
Ancak bu süreçte binlerce Filistinli pasaport veya kimlik belgesi hakkından mahrum bırakıldı.
Gazze'deki yetkililer, bu sorunu yaşayan Filistinlilere 'mavi kimlik' uygulaması başlattı.
Ancak bu kimlik Mısır, Ürdün ve İsrail tarafından tanınmadı. Bundan dolayı bu Filistinlilerin Gazze'deki günlük işlemleri kolaylaşsa da Gazze'nin dışına çıkmaları imkansızlığını korudu.
"Bu durumdaki Filistinlilere pasaport verilsin"
Gazze İçişleri Bakanlığı Medeni İşler Müdürlüğü Genel Müdürü Ahmed Halimi, binlerce Filistinlinin hayatını etkileyen bu soruna çözüm getirilmesi gerektiğini söyledi.
Halimi, bu konuyla ilgili Ramallah'taki Filistin yönetimi yetkililerine seslendi:
"Bu sorunu yaşayan Filistinlilere pasaportlar çıkartılması için Ramallah'taki Filistin yönetimine sesleniyoruz. Böylece bu vatandaşların Refah Sınır Kapısı'ndan, Mısır üzerinden seyahat etmeleri mümkün olabilir. Bir diğer önemli konu; İsrail'in bu Filistinlilere 'aile birleşimi' numarası olarak da bilinen ulusal numara vermesi için baskı yapılması."
Yıllardır bir araya gelemeyen aileler
Yıllardır Gazze'nin dışına seyahat edebilmek için mücadele verenlerden biri olan Muhammed Batnişi, bu sorundan dolayı ailesinin yıllardan birbirinden ayrı kalmak zorunda bırakıldığını söylüyor.
Batnişi, ailesinin düştüğü zor durumu şu sözlerle özetliyor:
"Annem ve babamın kronik rahatsızlıkları var. Onları yurt dışında tedavi ettirmek istiyoruz ancak bir türlü mümkün olmuyor. Ailemizin bir bölümü; ağabeyim ve ablalarım yurt dışında; Katar'da ikamet ediyor. 1999'dan beri ne biz onların yanına gidebiliyoruz ne de onlar bizim yanımıza gelebiliyor. Çünkü onların da 'aile birleşimi' numaraları ve gerekli kimlik belgeleri yok.
Açıkçası bu insani bir durum. Çok sorunlu bir konu. Bizim şu an taşıdığımız mavi kimlikleri, bırakın dış ülkeleri, yerel yönetim bile tanımıyor. Bu konuyla ilgili bir çözüm üretilmeli. İnsani bir sorun olarak ele alınması çağrısını yapıyoruz."
Gazze'ye evlenip geldi, bir daha çıkamadı
Filistin'in geçmişinde iki kritik tarih olan 1948-1967 arasında Mısır ve Ürdün topraklarına sığınan Filistinlilere geçici seyahat belgeleri verildi.
Her iki ülkeden çok sayıda Filistinli bu belgeleri kullanarak Gazze veya diğer Filistin topraklarına seyahat edebildi.
Ancak bu belgelerin süreleri bittiğinde bir daha uzatılmadı. O dönemden bu yana binlerce Filistinli aile bölündü. Aynı ailenin bireyleri yıllardır birbirine kavuşamıyor.
Gazze'de yaşayan Ummul Abid, bu durumun mağdurlarından biri.
Gazze'ye evlenip gelen Ummul Abid, geçici seyahat belgesinin geçersiz olmasıyla bir daha Ürdün'deki ailesinin yanına geri dönemedi.
26 yıldan beri ailesiyle buluşamayan Ummul Abid, kardeşleriyle telefondan görüntülü görüşmelerle yetinmek zorunda.
Ummul Abid uğradığı mağduriyeti şöyle anlatıyor:
"Gazze'nin dışına çıkamıyorum. Burada da hiçbir hakkım yok. Gıda karnelerimizde bile benim adım yer almıyor. Allah'tan dileğim sorunumun çözülmesi. Her Filistinli vatandaş gibi haklarımı istiyorum. Seyahat etme hakkımın olmasını istiyorum."
33 bin mavi kimlikli Filistinli var
Filistinlilerin bu sorunun çözülmesi için uzun yıllardan bu yana yaptığı girişimler sonuçsuz kaldı.
Bağımsız İnsan Hakları Heyeti Koordinatörü Mustafa İbrahim, bu durumdaki Filistinlilerin sayısının yaklaşık 33 bin civarında olduğuna dikkat çekiyor.
İbrahim, mavi kimlik uygulamasının ortaya çıkışını ise şu şekilde açıklıyor:
"İçişleri Bakanlığının 2019 verilerine göre, bu sorunu yaşayan yaklaşık 33 bin Filistinli var. Bu vatandaşlar mavi kimliklere sahip. Söz konusu kimlik 2007 yılında İçişleri Bakanlığı tarafından verilmeye başlandı. Kimliğin ana amacı vatandaşların günlük hayatlarını kolaylaştırmak. Ancak bu kimlik diğer sorunlarına çözüm getiremedi. Bu Filistinlilerin, Filistin asıllı oldukları ve babalarının Filistin'de doğduğunu kanıtlar belgeleri var. Ancak sorun şu ki seyahat haklarından yoksunlar."