Ekonomik kriz birçok ülke olduğu gibi Türkiye'de de kendini hissettiriyor.
Özellikle Türkiye'de yüksek enflasyon nedeniyle maaşlar eridi, alım gücü düştü.
Daha önce de ekonomik krizler yaşandı ama özel günlerde çarşı-pazar yine de hareketliydi.
Bayrama birkaç gün kala insanlar alışverişe çıkar; çerezden şekere, tatlılardan elbiseye bayramlık ihtiyaçlarını alır, çarşı pazar şenlenir esnafın yüzü gülerdi.
İki sene pandemi nedeniyle alışılagelmiş şekilde kutlanamayan bayramlar, bu yıl ekonomik nedenlerle buruk geçiyor. Esnaflar dertli.
Klişe söz, klişe olmaktan çıktı
Bir anlamda "bayramların eski tadı kalmadı" klişe sözü klişe olmaktan çıktı, çünkü ekonomik kriz toplumun tüm kesiminde hissedilir oldu.
Örneğin tatlıcı esnafı verilen siparişleri yetiştirmek için yoğun çalışır, fazla mesai yapardı.
Ancak gelinen noktada bırakın fazla mesai yapmayı, işler normalin bile altına düştü.
"Gerçekten bayramların tadı, tuzu kalmadı"
İşlerinin düşmesi nedeniyle dertlenen ve "bayramların eski tadı kalmadı" diyenlerden biri de burma kadayıf ustası Mehmet Alataş.
İstanbul Güngören'de burma kadayıf imalathanesi bulunan Alataş, aslen Bingöllü.
Alataş, kardeş ve yeğenleriyle yaklaşık 30 yıldır bu mesleği icra ediyor.
Independent Türkçe'ye konuşan Alataş'ın ilk sözü, "Gerçekten bayramların eski tadı, tuzu kalmadı" oldu.
Kadayıf ustası Mehmet Alataş
1993 yılından beri tatlı üretiminde çalıştığını kaydeden Alataş, "Yaklaşık 30 yıldır bu işi yapıyorum, son 2 senedir işler çok düştü" dedi.
"İşlerimiz yarı yarıya azaldı"
Hayat şartlarının zorlaştığını ve vatandaşların alım gücünün düştüğünü hatırlatan Alataş, "İşlerimiz son dönemde yüzde 40 oranında azaldı. Geçim çok zorlaştı. İnsanlar, bayramla özdeşleşen tatlıyı bile almakta kararsız kalıyor" diye konuştu.
Artan ürün fiyatlarından dert yanan Alataş, "Kadayıf yapımında kullandığımız un, yağ ve şeker gibi ürünlere inanılmaz derece zam geldi. Geçen sene bu ürünlerin fiyatı neydi, şimdi ne kadardır? Hesap sizde" ifadelerini kullandı.
"Fiyatta pazarlık birçok şeyi ifade ediyor"
Yapılan zam ve düşen alım gücünün işlerine yansıdığını kaydeden Alataş, "Daha önce bayrama günler kala hummalı bir çalışma içerisine girer, tabiri caizse başımızı kaşıyacak vaktimiz kalmazdı. Yani şimdiki gibi konuşmaya vaktimiz bile olmazdı" dedi ve ekledi:
Yaptığımız iş daha çok emek ağırlıklı bir iştir. Hem ürünün hem de emeğimizin karşılığı bellidir.
Normalde bizim işin fiyatında pek pazarlık olmaz. Ama son dönemlerde insanlar bunun için bile pazarlık yapmaya başladı. Bir anlamda bu birçok şeyi ifade ediyor.
Mehmet, Recep ve Ahmet Alataş
"Kadayıf ustaların büyük çoğunluğu Bingöllüdür"
"Kadayıf mı yoksa baklava mı daha güzel?" tartışmasına girmek istemediğini, bunun bir tercih olduğunu aktaran Alataş, "Diyarbakır dahil Türkiye'nin birçok kentinde burma kadayıf ustalarının büyük çoğunluğu Bingöllüdür. Bunu rahatlıkla söyleyebilirim. Bu su götürmez bir gerçek" diyerek sözlerini tamamladı.
"Ürünlerin çoğu ellerinde kaldı"
İstanbul Yufkacılar ve Kadayıfçılar Esnaf Odası Başkanı Ayhan Ünal da Alataş ile benzer görüşte.
Ayhan Ünal
Tatlı, yufka ve ünlü mamullerinin satışların çok düşük olduğunu belirten Ünal, "Esnaflarımızla yaptığımız görüşme neticesinde önceki dönemlere göre satışların yüzde 50 daha az ve müşteri yoğunluğunun olmadığını gözlemledik" dedi
Satışların düşmesinin sadece ekonomik nedenlerden kaynaklanmadığını ifade eden İstanbul Yufkacılar ve Kadayıfçılar Esnaf Odası Başkanı Ünal, "Esnaflarımız satış için hazırladıkları ürünlerin çoğu ellerinde kaldı. Bu sadece ekonomik nedenlerden kaynaklanmıyor. Bayram nedeniyle tatile çıkan nüfusun da etkisi oldu. Hem tatil hem de ekonomik nedenler işlerin düşmesine sebep oldu" yorumunda bulundu.