Gelir Vergisi Kanunu menkul sermaye iradı, nakdi sermaye veya parayla gösterilen elde edilen faiz, kâr payı ve benzeri gelirleri oluşturuyor. Mevduat faizi, repo geliri, Devlet tahvili ve Hazine bonolarından elde edilen faizler, şirketlerden alınan kâr payları, özel sektör tahvillerinden elde edilen faizler bu kanun kapsamında yer alan terimlerdir. Ancak kurumsal olmayan, çok fazla da bilinmeyen bir menkul sermaye iradı daha var, o da alacak faizleri.
Alacak faizin kazanılması durumunda, kişilerin ortak oldukları şirketlere verdikleri borç çeşitli ödemelerinin zamanında yapılmamasından veya eksik yapılması nedeniyle, paranın zaman değerini korumayla ilgili daha çok yargı kararları gereği hesaplanan ve ödenen faizler bulunuyor.
MENKUL SERMAYE İRADI SAYILAN ALACAK FAİZİ NEDİR?
Gelir Vergisi Kanunu’nun 75. maddesine göre, vergi kapsamında yer alan faizi; adi, imtiyazlı, rehinli, senetli alacaklarla cari hesap alacakları nedeniyle oluşan faizler ve kamu tüzel kişilerince borçlanılan ve senede bağlanmış olan meblağlar için ödeeme yapılan faizler dahil, her türlü alacak faizleri olarak açıklandı.
Örnek vermek gerekirse, kiracının ev ve iş yeri sahibine ödemesi gereken kiranın, belirlenen zamanında ödenmemesi ya da eksik ödenmesi nedeniyle oluşan faizler.
MALİ İDARE NE DİYOR?
Konuyla ilgili birçok özelge bulunuyor. Bunlardan bir kaçı şu şekilde:
- Kiralama işlemine dayanmayan kira kaybı tutarına bağlı olarak tahsil edilen yasal faiz. (Ankara Vergi Dairesi Başkanlığı’nın 28.11.2016 tarih ve 399531 sayılı özelgesi)
- Mahkeme kararına istinaden ödenen ecrimisil bedeline ilişkin yasal faiz ödemesi. (30.11.2016 tarih ve 146711 sayılı özelge)
- Geç ödenen kira bedeline ödenen gecikme faizleri. (İzmir Vergi Dairesi Başkanlığı’nın 12.10.2012 tarih ve 905 sayılı özelgesi)
- Kiracıların kira bedellerini ödememeleri nedeniyle açılan davalar sonucu verilen yargı kararlarında, kira bedelinin yanı sıra yasal faiz ödenmesine de karar verilmiş olması halinde, söz konusu faiz geliri. (09.07.2004 tarih ve 25 numaralı Gelir Vergisi Sirküleri)
Kiralama durumlarında faiz ödemelerinin vergiye tabi olup olmadığıyla ilgili Mali İdarenin görüşleri açıklandı. Yorum yapılmasının gereği bulunmuyor. Yargı kararlarına uyulması gerekiyor. Kanun koyucu makaleye konu gelirleri vergilemeyi uygun görürse de de yasada değişiklik yapılması ve değişikliğin ardından ele geçen gelirlerin yeni düzenleme kapsamında vergilenmesi bekleniyor.