Dolar, küresel merkez bankalarının enflasyon karşısında sıkılaştırma yönlü adımları değerlendirdiği bir dönemde Merkez Bankası’nın (TCMB) faiz indirimine başlamasının da etkisiyle yeni tarihi zirve olan 9.0457 lirayı gördü, Euro ise 10.4545 liraya kadar yükseldi. TL’nin yıllık kaybı yüzde 21.5’e ulaştı.
Dolardaki yükselişte küresel belirsizliğin etkisi var, ancak ekonomistlere göre TL’nin en çok değer kaybeden para birimlerinden olmasının en büyük nedeni para politikasındaki tutarsızlık. TCMB Başkanı Şahap Kavcıoğlu, önceki gün TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu’nda yaptığı sunumda ‘kurun değer kaybında faiz indiriminin ilgisi yok’ dedi. Ancak, enflasyonun yukarı risk taşıdığı bir ortamda TCMB’nin “erken gevşeme” döngüsüne girmesi TL’nin hızla zayıflamasına neden oluyor.
GÜNDEM ENFLASYON
Sözcü’den Mehtap Özcan Ertürk’e konuşan GCM Yatırım Araştırma Müdürü Dr. Tuğberk Çitilci yurtdışı kaynaklı olumsuz tablonun yanında bir de 9 lira psikolojik seviyesini aşan doların yüksek enflasyona davetiye çıkardığını belirtirken, Tera Yatırım Baş Ekonomisti Enver Erkan da bu şartlar altında TCMB’nin “eğer çekirdek enflasyonu baz alacaksa bile” riskleri değerlendirmesi ve faiz indirimine ara vermesi gerektiğini savunuyor. Ancak, TCMB’nin yılın kalan 3 toplantısında da faiz indirmeye devam etmek isteyeceği tahmin ediliyor.
Dünyada artan enerji maliyetleri nedeniyle ana temanın enflasyon ve stagflasyon olduğunu söyleyen Dr. Tuğberk Çitilci, dünyadan enflasyon ithal eden bir ülke olarak Türkiye’nin de kurdan bağımsız yeni normalinin zaten yükselen enflasyon ortamı olduğunu kaydetti. Çitilci, yurtdışı kaynaklı bu olumsuz tablonun yanında, 9 lirayı aşan dolar ve TCMB’nin para politikası dikkate alınınca 2022’de ana dinamiğin enflasyon olacağını ifade etti.
A’DAN Z’YE ZAM YAĞMURU SÜRECEK
TL’deki değersizleşme devam ettikçe üretici maliyetlerinin arttığını belirten Dr. Tuğberk Çitilci, artan maliyetlerin başta doğalgaz, elektrik ve tarım ürünleri olmak üzere A’dan Z’ye tüm ürünlerde zam olarak vatandaşın karşısına çıkacağını söyledi. Çitilci, TL’de değer kaybı devam ettiği sürece zamların süreceğini de ifade etti.
‘KUSURSUZ FIRTINA’ YAKLAŞIYOR
Ekonomist Dr. Tuğberk Çitilci, ABD Merkez Bankası’nın (FED) ‘kusursuz fırtınayı’ başlatma potansiyelinin yüksek olduğuna işaret ederek, “FED henüz varlık alımlarını resmi olarak azaltmaya başlamadı. Piyasalar buna da adapte oldu. Bir de üzerine FED’in sıfır faiz politikasından vazgeçmesi veya 8.5 trilyon dolar olan bilançoyu daraltma sinyali vermesi, gelişmekte olan ülke paralarına ve TL’ye negatif baskı yaratıyor” dedi.
BENZERLERİNİN 2 KATI DEĞER KAYBETTİ
Türkiye’nin gevşek politika izlemesi lira üzerindeki baskıyı ve değer kaybını artırıyor. 23 Eylül’de TCMB’nin faiz indirmesiyle TL, yüzde 3.87’lik kayıpla emsallerinin iki katı kadar değer kaybetti. Aynı dönemde gelişen ülkelerin kaybı ortalama yüzde 2 oldu.