Türkiye'de emeklilik birçok kişinin hayalini süslüyor...
Ülkemizde emekli olabilmek için mevzuatta geçerli olan belli bir yılı doldurmak ve yaş şartını sağlamak gerekiyor.
Emeklilik hakkı için erkeklerde 25 kadınlarda 20 yıl sigortalılık süresi aranıyor.
EYT'de yaş şartı kaldırıldı
EYT yasası ile Eylül 1999 öncesinde sigortalı olanlar için yaş şartı kaldırıldı.
Bunlarla beraber çalışma yaşamınız boyunca hangi hangi kurumdan daha fazla prim ödemenizin yapıldığı da büyük önem taşıyor.
SSK; Bağ-Kur ya da Emekli Sandığı’na bağlı olup olmamanız emeklilik tarihinizi belirliyor.
Emeklilik tarihini öne çeken 7 formül
Ancak yasalarımızda emeklilik tarihini öne çekmek için bazı imkanlar da bulunuyor.
İşte emeklilik tarihini öne çeken 7 formül...
Çocuk nedeniyle prim kazanma imkanı
Kadın çalışanlar için çocukları üzerinden prim kazanma imkanı bulunuyor. Bu imkan 3 çocuğa kadar borçlanma ile 2160 gün, yani 6 yıl kazandırıyor.
Böylece yaşı ve yılı dolmuş bir anne 3 çocuğu varsa 6 yıl erken emekli olabiliyor. Burada tek şart, çocukların sigortadan önce doğmuş olması.
Staj yapan anneler için bu istisna da uygulanıyor ve stajdan sonraki çocuklar borçlanıldığında işe giriş tarihi geri çekiliyor. Bu sayede EYT yasası kapsamına giren anneler de bulunuyor.
Askerlik yaşı öne çeker
Erkeklerde ise askerlik süreleri hem yaşı geriye çekerken hem de prim kazanma imkanı veriyor.
Sigortalı olmadan önce yapılan askerlik için borçlanılması, sigorta giriş tarihini borçlanılan gün kadar geriye çekiyor.
Böylece en az 1 yaş önce emeklilik imkanı bulunuyor.
Hatta bu imkan sayesinde 8 Eylül 1999 sonrasında sigortalı olmasına rağmen borçlanarak EYT'den emekli olan çok sayıda sigortalı da bulunuyor.
Kısmi emeklilikte 10 yıl prim yetiyor
Kısmi emeklilik de denilen yöntemde ise 15 yıl ve 3600 günü dolduranlar daha fazla çalışmadan emekli olabiliyor.
Burada ise yaş şartı kadınlarda 58, erkeklerde ise 60 yaşa kadar çıkıyor. Bu imkan 9 Eylül 1999 öncesi sigortalı olanlar için geçerli.
Sonrası için ise prim 4500'e, yıl şartı 25'e çıkıyor.
15 yıl 3600 günü olan erkek sigortalı 55 kadın sigortalı ise 50 yaşını doldurmuşsa kısmi emeklilik hakkından yararlanabiliyor.
Malulen emeklilikte yüzde 60 rapor yeterli
Çalışırken iş yapabilme gücünü en az yüzde 60 kaybedenler sağlık raporu alarak malulen emekli olabiliyor.
En az 1800 gün prim yeterli oluyor. Yaş şartı aranmıyor. Bunun için SGK'dan hastaneye sevk almak gerekiyor.
Verilecek heyet raporu SGK tarafından onaylanınca maaş bağlanıyor. Ancak malulen emekliler çalışamıyor. Çalışınca emekli maaşı kesiliyor.
Vergi indirimi yaşı kaldırır
Engelli çalışanlar en az yüzde 40 engellilik ile vergi indirimi aldıklarında yaş şartına bakılmadan 15 yıl 3 bin 600 günden başlayarak işe giriş tarihlerine göre 18 yıl 4680 güne kadar süreyle emekli olabiliyor.
Engelli emeklilik hakkından yararlananlar çalışabiliyor ve emekli maaşları kesilmiyor.
Yıpranma payı emekliliği öne çekiyor
Ağır işlerde çalışanlar, madenciler, gazeteciler, gemi adamları gibi mesleklerde çalışanlar sigortalılık sürelerine belli oranda gün eklenerek ve işe girişi geriye çekerek emeklilik imkanına kavuşuyor.
Burada eklenen prim süresinin yarısı kadar süre de yaş şartından düşülüyor.
Anneye prim var
Başkasının bakımına muhtaç derecede engelli çocuğu bulunan annelerin de 1 Ekim 2008 sonrası primlerinin dörtte biri toplam primlerine ekleniyor.
Bu süre yaş şartından da düşülüyor. Böylece 4 yıl çalışan bir anne 5 yıl çalışmış gibi oluyor ve erken yaşta emekli maaşı alabiliyor.