Türkiye'de en fazla tercih edilenler döviz ve altın. Ve bir yatırım aracı daha var ki bugün gördüğü ilgiyi son 36 yılda görmedi.
Borsa İstanbul'un verilerine göre Mart 2022 itibarıyla, Türkiye'deki hisse senedi yatırımcısının sayısı 2 milyon 377 bin. Bu sayının tamamını yerli yatırımcılar oluşturuyor.
Borsa İstanbul'un kurulduğu 1986'dan 2020'ye kadarki yatırımcı sayısı ise yaklaşık 1 milyon 100 bindi. Yani 34 yılda ancak çıkılan sayıya ulaşmak için iki yıl yetti. Yabancı yatırımcı sayısı ise 13 bin 300.
Bunda tabii ki insanların yatırım arayışının yanı sıra küresel piyasalardaki para bolluğu da etkili.
Zira başta ABD olmak üzere, hemen her ülke, ekonomilerini canlı tutmak, likiditeyi artırmak için parasal genişlemeye gitti. Son dönemde küresel merkez bankalarının düşük faiz politikasına geçmesiyle yavaş yavaş kısılmaya başladı.
Enflasyon yükseldiğinde şirketlerin sahip olduğu duran varlıkların da fiyatı yükseliyor. Örneğin bir binanın fiyatı 1 milyon lira ise yüksek enflasyon nedeniyle, bir sene sonra 2 milyon liraya çıkabiliyor. Benzer etki, diğer tüm demirbaşlarda da görülüyor.
Türkiye İstatistik Kurumu'nun (TÜİK) son açıkladığı mart enflasyonu yüzde 61. Üretici enflasyonu (ÜFE) ise yüzde 115.
Hissedilen ve açıklanan enflasyon ayrımının gündemin üst sıralarında yer alırken halkın daha çok hissettiği, yüzde 115'lik ÜFE. Daha gerçekçi olan yüzde 100'e yakın olan" diyor.
Rusya-Ukrayna arasındaki gerginliğe, Türkiye'nin CDS primlerinin 500-600'lere dayanmasına rağmen hisse senetleri, ciddi bir ralliye başlamış durumda. Arada sırada küçük düşüşler olsa da savaşın başından bugüne kadar hemen hemen her gün yükselen bir piyasa var.
Türk Lirası'nın döviz karşısında rekor düzeyde değer kaybetmesiyle ortaya çıkan diğer bir husus da Türkiye'deki şirketlerin değerinin dolar bazında ucuzlaması.
Borsa İstanbul'da işlem gören piyasa ve işlem hacmi açısından en yüksek 100 hisse senedinin performansını ölçen BIST 100 endeksi, teknik bir formülle iki şekilde hesaplanıyor: TL bazlı ve Döviz (genelde dolar hesaplanır) bazlı.
Buna göre BIST 100 endeksi, 11 Nisan 2022 itibarıyla 2 bin 440 puan seviyelerinde. BIST 100 hesaplaması formülünün Türk Lirası baz alınarak yapılan hesap sonucu oluşan bu puan, yıl başında bin 857 puandı. Yani, borsada TL bazda yüzde 30 bir değerlenme var.
Mart 2015'te yabancıların elinde tuttuğu hisse değeri yaklaşık 53 milyar dolardı. Bu değer, 2014'ü 60 milyar dolar üzerinde kapatmıştı.
2017'nin mart ayına kadar 40 milyar dolara gerileyen yabancı yatırımcı hisse portföyü, tarihler Ekim 2020'yi gösterdiğinde yarı yarıya düşmüştü.
7 Kasım 2020'de Naci Ağbal'ın göreve getirilmesinin ardından hızla yükselen yabancı payı en yüksek, 28 milyar 920 milyon dolarla Ocak 2021'de gördü.
Ağbal'ın aynı yılın mart ayında görevden alınmasının ardından bu değer, 6,5 milyar dolar kadar azaldı.
2021'in ortasında 21 milyar 71 milyon dolar olan yabancı payı, geçen yılı düşüşle kapattı.
Mart 2022'de 17 milyar 687 milyon dolar olan yabancıların elindeki hisse senedi değeri, nisanın ilk haftasında bir miktar artışlar 18,5 milyar dolara yaklaştı.